Başta Ekrem İmamoğlu olmak üzere Cumhuriyet Halk Partili (CHP) belediye başkanlarının tutuklanması, CHP 38. Olağan Kurultayı’nın iptali istemiyle açılan “mutlak butlan” davası, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) Milli Dayanışma Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’nun kurulmasıyla Meclis zeminine taşınan yeni çözüm süreci, 2025’te Türkiye’de siyasette öne çıkan başlıklar oldu.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) ve Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) ile Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi’nden (DEM Parti) üç milletvekilinin Meclis Komisyonu adına İmralı Adası’na giderek PKK lideri Abdullah Öcalan’la görüşmesi de yılın “ilkler” hanesine kaydedildi.
Türkiye siyasetinin yeni yılda da bu temel başlıklardaki gelişmelere göre şekillenmesi bekleniyor.
Yeni çözüm sürecinde İYİ Parti dışında TBMM’de temsil edilen tüm siyasi partilerin üye verdiği Meclis Komisyonu rapor yazımı aşamasına geldi ve süre uzatımı ile 2026’da da iki ay boyunca çalışabilecek.
Yasa için kritik eşikler: PKK’nın silah bırakmasının tescili ve SDG’nin Suriye yönetimine entegrasyonu
Siyasi partiler rapor önerilerini geçtiğimiz günlerde komisyona sundu.
AKP ve MHP, yasal düzenleme aşamasına geçilmesi için PKK’nın silah bıraktığının “resmi devlet kurumları tarafından teyidini” ve Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) “Şam yönetimine entegrasyonuna” ilişkin 10 Mart mutabakatına uyulmasını şart koşuyor.
CHP ise başta belediye başkanlarının tutuksuz yargılanması, kayyuma son verilmesi olmak üzere sürecin “demokratikleşme” adımları ile örülmesini istiyor.
DEM Parti anadilde eğitim ve anayasal yurttaşlık dahil, Kürt sorununun çözümüne ilişkin önerilere yer verirken, MHP sürece “terör sorununun çözümü” olarak bakıyor.
Komisyonun ortak raporunu Ocak ayı ortalarında tamamlaması ve geçici ve müstakil “süreç yasası” ile ilgili çerçeve düzenleme önermesi hedefleniyor.
Ancak, Suriye’deki gelişmeler ve PKK’nın silah bırakmasıyla ilgili sahadan gelecek raporların sürecin kaderini de belirleyeceği, iktidarın bu alanda somut gelişme görmeden yasal düzenleme için adım atmayacağı ifade ediliyor.
Süreç, Demirtaş’ın tahliyesine yol açar mı?
Yeni çözüm sürecinin başarıya ulaşması, yurt dışına giden veya tutuklu bulunan başta Kürt siyasetçiler için ülkeye dönüş ve tahliye yolunu açabilir.
Kobani davasında 42 yıl hapis cezasına çarptırılan eski Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Başkanı Selahattin Demirtaş hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM’in) verdiği hak ihlali kararı üzerine avukatları, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi’ne tahliye başvurusu yapmıştı.
DEM Partililer, sürecin olumlu sonuçlanması halinde, yapılacak geçici süreç yasası ile hem yurt dışında bulunan siyasetçilerin Türkiye’ye dönmesi, hem de tutuklu siyasetçilere tahliye yolunun açılması beklentisini dile getiriyor.
DEM Parti yeni döneme göre şekillenecek
Süreç DEM Parti açısından da önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor.
Olağan kongresini 2026’da yapacak olan DEM Parti’nin, PKK’nın silah bırakması ile yeniden yapılanmaya gideceği; ismi ve logosu dahil, kapsamlı bir değişikliğe gideceği bir süredir konuşuluyor.
Sürecin olumlu sonuçlanması halinde DEM Parti’nin Öcalan’ın önerileri doğrultusunda kapsamlı değişiklikleri Olağan Büyük Kongre’de hayata geçireceği belirtiliyor.
Ancak DEM Parti kongre tarihini netleştirmek için yeni çözüm sürecinin seyrini ve yasal düzenleme aşamasına geçilmesini bekliyor.
İYİ Parti için kongre yılı
Yeni yılda, olağan kurultayla yönetimini yenileyecek bir başka parti de İYİ Parti olacak.
İYİ Parti 18 Ocak’ta 4. Olağan Kurultayı’nı gerçekleştirecek.
2023 seçimlerinden sonra genel başkanlığı bırakan Meral Akşener’in yerine görevi devralan Müsavat Dervişoğlu’nun yeniden seçilmesine kesin gözüyle bakılıyor.
İBB ve diploma davaları siyasetin seyrini nasıl etkileyebilir?
CHP’nin tarihindeki en zorlu dönemlerden birini yaşadığı 2025 yılı boyunca, haklarında başlatılan soruşturmalar nedeniyle İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Adana Büyükşehir Belediye Başkan Zeydan Karalar ve Antalya Büyükşehir Belediye Başkanı Muhittin Böcek’in de aralarında bulunduğu 11 parili belediye başkanı tutuklandı.
2024 yerel seçimlerinde DEM Parti ile yapılan “kent uzlaşısı” gerekçe gösterilerek tutuklanan Esenyurt Belediye Başkanı Ahmet Özer ise geçen ay tahliye edildi.
CHP yönetimi hakkında açılan ve 2023’te yapılan 38. Olağan Kurultay’ın iptali istemini içeren “mutlak butlan” davası nedeniyle parti, bir yıl içinde ikisi olağanüstü olmak üzere üç kurultay yapmak zorunda kaldı. Özgür Özel de bir yılda üç kez partinin genel başkan seçildi.
Parti yönetimi, Ankara 42. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin mutlak butlan talebini reddetmesiyle rahat nefes alsa da, CHP İstanbul İl Başkanlığı’ndaki kayyum düğümü henüz çözülebilmiş değil.
Yerel mahkeme mutlak butlan kararını reddetse de, bu konuda son sözü istinaf mahkemesi söyleyecek.
Yeni yılda, yargıdan çıkan kararlar da siyasetin yönünü belirlemede önemli rol oynayacak.
CHP’nin cumhurbaşkanı adayı da olan Ekrem İmamoğlu dahil 105’i tutuklu 407 sanık hakkında yolsuzluk ve rüşvet iddiasıyla açılan dava, tutukluluktan yaklaşık 1 yıl sonra 9 Mart’ta görülmeye başlayacak.
İstanbul Üniversitesi’nin İmamoğlu’nun lisans diplomasını 18 Mart’ta iptal etmesine ilişkin kararına karşı açılan dava ise 15 Ocak’ta İstanbul 5. İdare Mahkemesi’nde görülecek.
Bu davanın sonucu, İmamoğlu’nun cumhurbaşkanı adaylığını doğrudan etkileyecek.
Diplomanın iptali kesinleşirse, İmamoğlu cumhurbaşkanı adayı olamayacak ve CHP’de “yeni bir cumhurbaşkanı adayı” arayışı başlayacak.
Erken seçim tartışmaları
Özgür Özel’in, lideri olduğu CHP’nin birinci parti olduğu 2024’teki yerel seçimlerden sonra gündeme getirdiği erken seçim çağrıları, AKP ve MHP’de karşılık bulmadı.
Yeni yıla girerken Özel bir kez daha erken seçim çağrılarını yineledi. Ancak AKP kulislerinde 2026 için bir erken seçim öngörülmüyor.
İktidar kanadında, olası bir erken seçim için en erken tarih olarak Kasım 2027 gösteriliyor.
Kaynak: BBC Türkçe
